Spis treści:
Archeologia boreliozy
- Najstarsze znane szczątki kleszczy znalezione zostały w bursztynie i pochodzą sprzed około 99 milionów lat, z okresu kredy. Należą do dwóch wymarłych rodzajów.
- W tzw. bursztynie dominikańskim, którego wiek datuje się na 15 mln lat, znaleziono kleszcza z zachowanymi krętkami Borrelia. Opisane znalezisko sugeruje, że borelioza, o której świat dowiedział się około 40 lat temu, mogła pojawić się na ziemi na długo, zanim pojawił się na niej człowiek
Zwyczaje i wygląd kleszczy
- Wszystkie kleszcze są obligatoryjnymi, czasowymi pasożytami zewnętrznymi kręgowców. W ich cyklu rozwojowym występują kolejno: larwa, nimfa oraz osobnik dorosły. Wszystkie formy rozwojowe kleszcza są w stanie przenieść krętki Borrelia do ludzkiego organizmu.
- Kleszcz większość życia jest głodny, żeruje trzy razy: gdy jest larwą, nimfą i ostatni raz jako dorosły osobnik. Napije się krwi i odczepia się od żywiciela, przekształca w kolejne stadium.
- Dorosły samiec po kopulacji ginie, samica dwa tygodnie później, gdy złoży jaja. Kleszcz żyje 2-3 lata.
- Długość ciała kleszczy wynosi od ułamków milimetra do 30 mm (większość nie przekracza 15 mm).
- Na odnóżach kleszcza znajdują się specjalne czujniki – tzw. narządy Hallera, wrażliwe na stężenie dwutlenku węgla oraz minimalne zmiany temperatury. Właśnie w ten sposób kleszcz dowiaduje się, że ofiara się zbliża. A wyczuć ją może nawet z odległości 30 m.
- Kleszcze stanowią np. źródło białka dla różnych zwierząt. Na kleszcze polują np. mrówki i chrząszcze, ropuchy, ryjówki, myszy i szczury.
- Ukłucie kleszcza jest bezbolesne.
Najnowsze odkrycia na temat kleszczy
- Zespół prof. Bhattacharya z Uniwersytetu w Oksfordzie wyizolował ze śliny kleszczy białka o właściwościach przeciwzapalnych i znieczulających – ewazyny. To właśnie one sprawiają, że ukłucie kleszcza jest bezbolesne i można o nim nie wiedzieć nawet przez kilka dni. Naukowcy wykazali, że związki te mogą się okazać skutecznym lekarstwem na zapalenie mięśnia sercowego. Ewazyny mają zdolność do neutralizacji chemokin, a tym samym do hamowania procesu zapalnego.
- Zdaniem naukowców, ślina kleszczy, zawierająca około trzech tysięcy białek, może być naturalnym źródłem leków na wiele schorzeń: reumatoidalne zapalenie stawów, chorobę Alzheimera czy udar mózgu. Jest to więc ciekawy i obiecujący kierunek przyszłych badań.
Opracowano na podstawie: