W temacie diagnostyki i terapii boreliozy narosło wiele kontrowersji, mitów i niejasności. Mimo że w Europie i USA opracowano wytyczne odnośnie do leczenia boreliozy, wciąż jest wiele kwestii spornych. Choć lekarze zazwyczaj zgadzają się co do stosowanych leków, długość terapii pozostaje przedmiotem dyskusji. Ponadto istnieją alternatywne metody terapeutyczne, nieuznawane przez ekspertów, które powodują u pacjentów dezinformację i niepokój.
Leczenie boreliozy – oficjalne rekomendacje
Oficjalne zalecenia, takie jak te wydane przez Polskie Towarzystwo Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych (PTEiLChZ), mówią o antybiotykoterapii trwającej zazwyczaj od 14 do 28 dni. Jest to zgodne z zaleceniami Amerykańskiego Towarzystwa Chorób Zakaźnych (IDSA). Do najczęściej stosowanych antybiotyków zalicza się: doksycyklinę, amoksycylinę, cefuroksym, ceftriakson oraz cefotaksym. Decyzja co do terapii zależy od lekarza, który analizuje wywiad, objawy kliniczne i wyniki badań serologicznych.
Wczesne zastosowanie antybiotykoterapii (w I lub II fazie choroby) może skutkować całkowitym ustąpieniem objawów, co stanowi główny dowód na skuteczność leczenia. Brak poprawy po dwóch pełnych cyklach terapii sugeruje konieczność rozważenia innej niż borelioza przyczyny dolegliwości u pacjenta.
Długotrwała antybiotykoterapia – błędne i szkodliwe postępowanie
Nieuzasadnione długotrwałe terapie boreliozy (m.in. wielomiesięczna antybiotykoterapia), stosowane przez niektóre środowiska medyczne, mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak niszczenie mikroflory jelitowej, infekcje grzybicze oraz dysfunkcje wątroby, szpiku, nerek i układu rozrodczego.
Powszechnym błędem jest również powtarzanie testów serologicznych (zarówno ELISA, jak i Western blot) po zakończeniu terapii. Wykrycie przeciwciał nie zawsze wskazuje na chorobę, ponieważ mogą być one obecne we krwi przez wiele lat, co niekoniecznie oznacza niepowodzenie terapii. Obecność przeciwciał anty-Borrelia świadczy o wcześniejszym kontakcie z bakterią i nie jest dowodem na aktywną chorobę. Dlatego ocena kliniczna pacjenta stanowi podstawę dla lekarza przy podejmowaniu decyzji terapeutycznych.
Niekiedy pacjenci naciskają na lekarzy, domagając się kolejnych kuracji antybiotykami. Dodatkowa terapia nie zwiększa jednak szans na wyleczenie, a jedynie niesie ryzyko działań niepożądanych leków. Oceniając pacjenta klinicznie, lekarz dokonuje najdokładniejszego określenia skuteczności terapii i podejmuje decyzje o dalszych krokach terapeutycznych.