Neuroborelioza jest szczególną postacią boreliozy, w przebiegu której dochodzi do zakażenia układu nerwowego. Objawy neurologiczne pojawiają się u około 10–20% nieleczonych pacjentów przechodzących boreliozę. Symptomy neurologiczne ujawniają się zazwyczaj w ciągu 1–12 tygodni (najczęściej 4–6) po ukłuciu przez kleszcza. Neuroborelioza może wystąpić zarówno we wczesnej, jak i w późnej fazie boreliozy z Lyme i dotyczy ośrodkowego oraz obwodowego układu nerwowego. Rozpoznanie neuroboreliozy może być skomplikowane ze względu na różnorodność objawów neurologicznych oraz konieczność wykluczenia innych schorzeń.
Diagnostyka neuroboreliozy opiera się na badaniach laboratoryjnych, diagnostyce obrazowej i obserwacji klinicznej. W przypadku neuroinfekcji, takich jak neuroborelioza, dochodzi do produkcji przeciwciał w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN). Termin „wewnątrzoponowa synteza przeciwciał” odnosi się do sytuacji, w której następuje produkcja przeciwciał anty-Borrelia w obrębie opon mózgowo-rdzeniowych. Potwierdzenie tego rodzaju syntezy przeciwciał jest jednym z kluczowych kryteriów diagnostycznych neuroboreliozy.
Diagnostyka i rozpoznanie neuroboreliozy są zatem bardziej skomplikowane niż diagnostyka boreliozy i wymagają hospitalizacji. Od pacjenta pobiera się próbki płynu mózgowo-rdzeniowego (PMR) i surowicy. Ważne, aby obie próbki pobrane były tego samego dnia (najlepiej w ciągu 1 godziny). W kryteriach rozpoznania neuroboreliozy zaleca się oznaczenie współczynnika PMR/surowica, którego odpowiednio wysoka wartość wskazuje na wewnątrzoponową syntezę przeciwciał.