Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Jeżeli kleszcz został usunięty szybko (do 24 godzin) i prawidłowo (bez zgniatania, smarowania tłuszczem), ryzyko zakażenia jest bardzo małe.

Udaj się do lekarza jeżeli:

• zauważysz rumień wędrujący
• zauważysz inne niepokojące objawy
• w trakcie pobytu na terenie endemicznym ukłuło Cię kilka kleszczy w tym samym czasie. W takiej sytuacji można zastosować profilaktykę poekspozycyjną (profilaktycznie podać 1 dawkę antybiotyku). Decyzję o takim postępowaniu podejmuje lekarz.

Badania serologiczne można wykonać najszybciej ok. 4 tygodni po ukąszeniu przez kleszcza. Wykonując badanie wcześniej, ryzykujemy uzyskaniem wyniku fałszywie negatywnego, ponieważ organizm nie zdążył jeszcze wyprodukować przeciwciał.

Ceny badań są zróżnicowane i ustalane indywidualnie przez laboratorium.

Średnie ceny kształtują się następująco:

• Test ELISA w jednej klasie (IgM lub IgG) 50–100 zł
• Test potwierdzenia Immunoblot w jednej klasie (IgM lub IgG) 100–200 zł

Czas oczekiwania na wynik jest różny w zależności od laboratorium, w którym wykonujemy badanie. Zwykle nie przekracza jednak kilku dni.

Nie! Wynik dodatni (pozytywny) świadczy jedynie o obecności przeciwciał anty-Borrelia, a te same w sobie nie są chorobą. Przeciwciała mogą utrzymywać się w surowicy pacjenta wiele lat i powodować pozytywne wyniki. Jedynie objawy wraz z pozytywnym wynikiem badań laboratoryjnych upoważniają lekarza do rozpoznania boreliozy i wdrożenia leczenia.

Badania w kierunku boreliozy mogą być refundowane pod warunkiem, że zostaną zlecone przez lekarza specjalistę chorób zakaźnych.

Wyszukiwarka przychodni specjalistycznych: https://zip.nfz.gov.pl/GSL/GSL/PrzychodnieSpecjalistyczne

Wyszukiwarka szpitali: https://zip.nfz.gov.pl/GSL/GSL/Szpitale

Istnieje możliwość badania kleszcza. Ma to na celu stwierdzenie, czy kleszcz, który został znaleziony na ciele po powrocie z lasu, był nosicielem krętków Borrelia. Do wyniku badania należy podejść jednak krytycznie i nie powinno się na jego podstawie podejmować decyzji o leczeniu.

Rekomendowana diagnostyka boreliozy

Diagnostyka boreliozy w Polsce oparta jest o dwuetapową strategię, rekomendowaną przez Polskie Towarzystwo Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych:

1. Badaniem przesiewowym (wykonywanym na początku) jest test metodą ELISA.
2. Badaniem potwierdzającym jest test metodą BLOT. Wykonuje się go dopiero w przypadku uzyskania dodatniego wyniku w teście przesiewowym, ponieważ jest to kosztowne badanie.

Interpretacja wyników

W obu testach wykrywane są przeciwciała przeciwko wielu różnym białkom pochodzącym z bakterii Borrelia.

Wynik dodatni (wykryto przeciwciała) świadczy o tym, że Pacjent uległ zakażeniu bakterią Borrelia, jednakże nie stanowi dowodu aktywnej choroby. Wyniki dodatnie mają również osoby, które chorowały na boreliozę w przeszłości (tzw. ślad immunologiczny).

Wynik ujemny (nie wykryto przeciwciał) występuje u osób, które nigdy nie zachorowały, lub u Pacjentów, którzy są w bardzo wczesnej fazie infekcji, gdy układ immunologiczny nie zdążył jeszcze wytworzyć przeciwciał (tzw. okno immunologiczne).

Przyczyny rozbieżnych wyników testów przesiewowych

Na rynku obecnych jest wiele firm produkujących testy diagnostyczne. Każdy z producentów używa innego składu białek Borrelia w swoim teście, dlatego testy wykrywają różne rodzaje przeciwciał.

„Oszczędne” laboratoria korzystają z tanich testów laboratoryjnych opartych o inne metody (bez rekomendacji ekspertów), gdzie użyty jest zawężony skład białek. Wówczas nie wszystkie możliwe przeciwciała mogą zostać wykryte, dlatego niektórzy Pacjenci uzyskują wyniki fałszywie negatywne.

Jakość badania przesiewowego jest niezwykle istotna. Ważne jest, aby każdy negatywny wynik uzyskany w pierwszym etapie dawał pewność, że Pacjent nie wymaga dalszej diagnostyki w kierunku boreliozy. W przypadku stosowania testów o zaniżonej czułości postawiona diagnoza może być błędna.

Wyszukiwarka boreliozaonline.pl poleca tylko te laboratoria, które korzystają z testów opartych o pełen zestaw białek bakterii Borrelia (wszystkie białka, przeciwko którym Pacjent może wytworzyć przeciwciała). Dzięki temu wykrywanych jest jednocześnie wiele przeciwciał, a ryzyko uzyskania wyniku fałszywie negatywnego zredukowane jest do minimum.

Nie.