Zgodnie z zaleceniami laboratoryjna diagnostyka boreliozy powinna odbywać się dwuetapowo:
- etap pierwszy – test ELISA w klasie IgM oraz IgG
- etap drugi – test Westernblot w klasie IgM oraz IgG
Testy ELISA i Westernblot są testami serologicznymi. Oznacza to, że ich zadaniem jest stwierdzenie obecności przeciwciał w surowicy pacjenta, będących skutkiem kontaktu z patogenem (np. bakterią). Testy serologiczne same w sobie nie muszą wykrywać aktywnego zakażenia.
Test ELISA jest tzw. testem przesiewowym (skriningowym) i służy do wyodrębnienia tych pacjentów, którzy nie powinni być dalej diagnozowani w kierunku boreliozy. Wynik ujemny testu ELISA jest zatem ostateczny, natomiast część wyników pozytywnych może być fałszywa i wymaga dalszego potwierdzenia metodą Westernblot.
Wynik dodatni testu ELISA świadczy o tym, że w surowicy pacjenta znajdują się „jakieś podejrzane” przeciwciała, których obecność może być skutkiem kontaktu z krętkiem Borrelia. Oznacza również, że poziom tych przeciwciał przekroczył wartość cut-off, czyli próg istotności klinicznej. Jako że test ELISA wykrywa szerokie spektrum przeciwciał, nawet te, które mogą być skutkiem innego zakażenia, to część wyników pozytywnych może być fałszywa w odniesieniu do kontaktu z krętkiem Borrelia. Z tego powodu każdy dodatni wynik powinien być zweryfikowany testem Westernblot.
Wynik ujemny testu ELISA oznacza, że w surowicy pacjenta nie znajdują się żadne podejrzane przeciwciała lub że ich poziom nie przekroczył wartości cut-off. Test ELISA jest metodą ilościową, która wykrywa poziom przeciwciał w odpowiednich jednostkach. W przeciwieństwie do metod jakościowych (np. Westernblot), ma jasno zdefiniowaną wartość odcięcia (cut-off). Jak wspomniano, wynik ujemny testu ELISA nie wyklucza całkowicie obecności przeciwciał w surowicy pacjenta, mówi jedynie, że ich poziom nie przekroczył wartości odcięcia. Z tego powodu wyników ujemnych testów ELISA nie należy potwierdzać, gdyż śladowy poziom przeciwciał, nieprzekraczający cut-off, może spowodować dodatnią reakcję w teście Westernblot.