Zgodnie z obowiązującymi rekomendacjami w pierwszym etapie diagnostyki boreliozy należy zastosować metodę immunoenzymatyczną ELISA.
ELISA to uznana na całym świecie metoda wysokoczułego badania przesiewowego w diagnostyce boreliozy. Test ELISA jest idealnym testem przesiewowym, o dużej czułości, umożliwiającym identyfikację pacjentów, u których obecne są przeciwciała zarówno przeciwko swoistym, jak i mniej swoistym antygenom Borrelia. Jeżeli wynik testu ELISA jest dodatni, oznacza to, że we krwi pacjenta obecne są przeciwciała skierowane przeciwko jednemu lub kilku antygenom bakteryjnym. W przypadku osób bez obecności przeciwciał diagnostyka kończy się na etapie przesiewowym.
Badanie ELISA pozwala na wykrycie zróżnicowanego spektrum przeciwciał, które organizm wytwarza w reakcji na kontakt z bakteriami Borrelia. Zaleca się przeprowadzenie testu jednocześnie w obu klasach przeciwciał: IgM oraz IgG. Wykrywane są za pomocą testu ELISA przeciwciała dzielą się na specyficzne względem bakterii Borrelia oraz niespecyficzne: specyficzne to te, które powstają wyłącznie w wyniku kontaktu z patogennymi krętkami Borrelia, natomiast niespecyficzne mogą być produkowane dodatkowo również w innych stanach klinicznych, takich jak zakażenia bakteryjne, wirusowe czy choroby autoimmunologiczne.
W przypadku dodatnich wyników testu ELISA konieczne jest ich potwierdzenie w drugim etapie diagnostyki, co pozwala na ustalenie tzw. specyficzności antygenowej przeciwciał.
Odpowiedź na to pytanie kryje się w ilościowym charakterze testu ELISA. Test ten posiada empirycznie ustaloną wartość cut-off, czyli punkt odcięcia o istotności analitycznej. Ujemny wynik testu ELISA nie wyklucza całkowicie obecności przeciwciał anty-Borrelia; jedynie wskazuje na ich bardzo niski poziom. Dlatego też wyniki ujemne nie powinny być potwierdzane, gdyż nawet śladowa ilość przeciwciał (poniżej cut-off) może spowodować dodatnią reakcję w teście immunoblot, co potencjalnie może zaniepokoić zarówno lekarzy, jak i pacjentów.
UWAGA! W diagnostyce laboratoryjnej boreliozy ważne jest również uwzględnienie tzw. okna serologicznego we wczesnych stadiach infekcji, kiedy to wyniki badań przeciwciał mogą być negatywne pomimo obecności zakażenia. Więcej o tym dowiesz się w zakładce „Kiedy wykonać badania”: